Grupa građana naselja Bjeliši – Topolica IV danas je predsjedniku Opštine Bar Dušanu Raičeviću predala dopis.

Dopis prenosimo integralno:

-Poštovani gospodine Raičeviću, imajući u vidu činjenicu da je usvojen novi Zakon o uređenju prostora („Sl. list CG“, br. 19/2025 od 4.3.2025. godine), da je 04.06.2025. Skupština Opštine Bar osnovala Zavod za prostorno planiranje D.O.O., kao i to, da smo Vam se više puta obraćali za rješenje naših problema povodom urbanističkih rešenja u zoni prostora „Topolica IV“ koji do donošenja novog zakona nisu bili u Vašoj nadležnosti, želimo da Vam ovim putem kao grupa građana, čiji su potpisi u prilogu, a shodno Članu 32 Zakona o uređenju prostora, uputimo Zahtjev, da u skladu sa svojim mogućnostima i ovlašćenjima i zakonom definisanom procedurom pokrenete postupak Izmene i dopune LPDR „Topolica IV“ (Lokalnog plana detaljne regulacije) a po starom Zakonu o planiranju prostora i izgradnji objekta DUP-a „Topolica IV“.

Obrazloženje

Osnovni cilj izrade Izmjena i dopuna Lokalnog plana detaljne regulacije „Topolica IV“ je preispitivanje dosadašnjih urbanističkih, a posebno saobraćajnih rješenja u cjelokupnom obuhvatu ove prostorne cjeline koja pripada centralnoj zoni Bara i iznalaženje boljeg urbanističkog rješenja, posebno u dijelu saobraćajne infrastrukture, za sve subjekte, a prvenstveno za stanovnike na ovom prostoru, kao i otklanjanje određenih nedostataka koji su konstatovani tokom sprovođenja plana, a koji utiču na njegovu funkcionalnu primjenu, njegovu održivost, cijenu realizacije i direktno prave štetu starosjedilačkim porodicama na ovom prostoru.

Izmjenama i dopunama LPDR „Topolica IV“ treba riješiti pitanje adekvatnog korišćenja predmetnog prostora za razvoj funkcija stanovanja, turizma, poslovanja i trgovine na malo, kao i kvalitetno infrastrukturno opremanje prostora i formiranje infrastrukturnih koridora zasnovanih na pravilima i principima urbanističke i saobraćajne struke koji imaju svoju svrsishodnost.

Pošto sadašnje urbanističko rješenje nije ponudilo održivo rješenje, posebna pažnja treba biti, usmjerena na sanaciju, dogradnju, korekciju i usklađenost saobraćajne i druge tehničke infrastrukture čitavog naselja „Topolica IV“ u skladu sa Članom 18 Zakona o uređenju prostora, koji kaže da Planski dokumenti moraju biti međusobno usklađeni, što sada nije slučaj iako se radi o jedinstvenoj urbanoj zoni Bara sa svim njenim bitnim konceptualnim prepoznatljivostima.

Postojeće urbanističko rješenje, posebno ono saobraćajno, a usko povezano sa njime i ostala infrastrukturna rješenja, te rješenje uređenja javnih površina i povezanost sa drugim prostornim cjelinama urbane zone Bara nije usmjereno na kvalitetno zadovoljavanja primarne funkcije ovog prostora, dakle, funkcije stanovanja, i ima isuviše neprihvatljivih nedorečenosti i grešaka, što rezultira grubom devastacijom prostora, lošom prostornom organizacijom sa dalekosežnim posledicama za Opštinu Bar i stanovnike na ovom prostoru.

Ovakvo rješenje ima kratkoročnog smisla za ostvarivanje samo interesa investitora u jednom segmentu, a ne i interese stanovnika ovog prostora i interesa šire društvene zajednice Bara, kao ravnopravnih subjekata.

Mislimo da bi prvenstveno Opštini Bar bio interes da dobije održivo prostorno uređenje ove gradske zone, koje će imati smisla na duge staze na zadovoljstvo svih subjekata.

Ne treba biti stručna osoba iz oblasti urbanizma, a da se ne može uočiti nelogičnosti, niz paušalnih i površnih prostornih rješenja koja nemaju uporište u struci.

Ističemo sledeća bitna konceptualna opredjeljenja koja su nas inspirisala da pokrenemo ovu inicijativu, a ista se odnose na to:

1. Opis Koncepta plana u tekstualnom dijelu postojećeg DUP-a „Topolica IV“ (Strana 25 – Tekstualni dio) ne prati predložena rješenja u grafičkom dijelu. Isuviše jasno date smjernice u skladu sa prostornim planskim rešenjima višeg reda nisu ispoštovane u razradi rešenja Lokalnog plana detaljne regulacije;

2. Tekstualni dio postojećeg plana na strani 25 navodi „Planiranim saobraćajnim konceptom podržana je jasna diferencijacija funkcionalnih zona u okviru planskog područja i omogućeno njihovo nesmetano funkcionisanje i adekvatno aktiviranje. Osnova urbane strukture definisana je funkcionalnim i oblikovnim usklađivanjem sa usvojenim planskim dokumentima susjednih i dijela planskog područja, na osnovu kojih je definisana ulična mreža i osnovi regulacije“. Sasvim je jasno, da prostorno rješenje nije u skladu sa navedenom konstatacijom u tekstualnom dijelu, jer 11 slijepih saobraćajnica, zastupljenih sedam profila saobraćajnica, predimenzionisani profili ulica, izostanak radijusa kod povezivanja saobraćajnica, funkcionalna nepovezanost saobraćajnica u čitavoj zoni plana, veliki broj kolskih saobraćajnica, te neusklađena povezanost sa opšte prihvaćenim gradskim saobraćajnim konceptom i usvojenim planskim dokumentima višeg reda i ostalih gradskih zona ne oslikavaju pravo stanje predloženog rješenja u tekstualnom dijelu plana;

3. Tekstualni dio postojećeg plana na strni 25 navodi: „Nove strukture formiraće se kroz realizaciju novih gradskih blokova, koji su definisani obodnim saobraćajnicama …“. Kada se pogleda usvojeno plansko rješenje, moguće je izdvojiti samo jedno uređeno i organizaciono – prostorno prepoznatljivo blokovsko rješenje, a sve ostalo je ostavljeno nedefinisano i otvoreno za naknadno uređivanje, pa se mora konstatovati da obrađivač plana nije ispoštovao polazne konceptualne osnove i nije prišao detaljnoj ragulaciji prostora koji mu je povjeren na obradu;

4. Polazna pretpostavka po pitanju organizacije planskog područja u tekstualnom dijelu postojećeg DUP-a „Topolica IV“ strana 26. „Na području planskog dokumenta organizacija namjena, sadržaja i aktivnosti izvršena je uz poštovanje jasnih obrazaca funkcionisanja gradskog tkiva, diferencijacijom prostora na funkcionalne zone oivičene planiranim saobraćajnicama“, ima samo uporište u teoretskoj postavci ne i u detaljnoj prostornoj razradi. Gradsko tkivo kome pripada ovaj prostor ne može nesmetano funkcionisati sa nepotpuno razvijenom ili prostorno uobličenom saobraćajnom mrežom, a usko povezano sa time i ostalom pratećom infrastrukturom koja prati saobraćajnu mrežu;

5. Jasno definisana organizacija planskog područja na zonu centralnih funkcija i zonu stanovanja velikih gustina nije adekvatno ispraćena detaljnom razradom po pitanju organizacije prostora i organizacije saobraćajnog rješenja. Pri definisanju rješenja ni u najmanjem nije se vodilo računa o postojanju višedecenijskih stambenih objekata namijenjenih za individualno stanovanje, već je obrađivač taj prostor tretirao kao slobodan, što je uticalo da je saobraćajna infrastruktura umjesto preko praznog prostora planirana preko postojećih kuća lokalnog stanovništva, onemogućavajući tako da ovaj prostor može biti valorizovan i kroz ostvarivanje interesa stanovnika ovog prostora, a ne samo investitora;

6. Za planiranu demografsku strukturu (strana 28) od 24.853 korisnika predloženo infrastrukturno rješenje nije dovoljno razrađeno i nije zadovoljavajuće, pogotovo ono vezano saobraćaj, kako za dinamički tako i za stacionarni saobraćaj;

7. Spratnost stambenih objekata za kolektivno stanovanje prevazilazi preporuke za ovu zonu shodno seizmičkim rizicima koji su prisutni ovdje. Jedanaest nadzemnih etaža je predimenzionisani postavljeni uslov, jer se radi o trusnom seizmičkom području koje ima preporuku za najviše sedam nadzemnih etaža ili optimalnih pet;

8. Tekstualni dio dosadašnjeg DUP-a „Topolica IV“ ne prati adekvatno prostorno rješenje koje je usklađeno sa zahtjevima stanovnika. Npr. strana 27: „Svi zahtjevi i primjedbe korisnika prostora su evidentirani, identifikovani i predstavljeni na grafičkom rješenju, a kroz planski postupak sagledana je mogućnost i način njihove realizacije i u skladu sa tim izvršena korekcija planskog rješenja.“ I pored više slanja primjedbi građana sa ovog prostora na predlog Nacrta rješenja DUP-a, većina primjedbi nije usvojena i ostalo se pri nekom neprincijelnom pristupu, koje nije ne nalazi utemeljenje u pravilima i principima urbanističke struke, a koje je dominantno zadovoljavalo samo interese investitora na ovom prostoru, što u krajnjem doprinosi narušavanju kompletnog izgleda ovog prostora koji bi trebao da ima svoju prepoznatljivost, održivost i funkcionalnost modernog grada;

9. Izvještaj o strateškoj procjeni uticaja na životnu sredinu DUP-a „Topolica IV” – strana 11: Saobraćajna mreža projektovana je da bude u funkciji planiranih namjena i prilagođena karakteru prostora, a bazira se na sledećim osnovama:

1. Uklapanje u mrežu saobraćajnica utvrđenih Generalnim urbanističkim planom,

2. Poštovanje trasa i profila saobraćajnica iz susjednih planova,

3. Definisani koncept namjene površina,

4. Razdvajanje saobraćajnih tokova na primarne i sekundarne,

5. Uklapanje postojećih saobraćajnica u mrežu.

Sve navedene konstatacije ne korespondiraju sa onim što se nalazi u grafičkom rješenju plana.

Stiče se opšti utisak kao da obrađivač nije pogledao prostorno rješenje prije nego je napisao tekst ili obratno. Naime saobraćajno rješenje ovog plana je suprotno navodima;

a) Ni u najmanjem nije u funkciji planiranih namjena i nije prilagođeno karakteru prostora, jer se radi o prostoru koji pripada jedinstvenoj urbanoj zoni Bara koja ima prepoznatljiv saobraćajni koncept, koji nije poštovan pri planiranju saobraćajnog rješenja ove prostorne zone,

b) U kontaktnim zonama nije poštovan profil već izgrađenih saobraćajnica drugih planova, pa imamo situaciju da profil saobraćajnice iz zone „Topolica II“ u samoj kontaktnoj zoni sa planom „Topolica IV“ – „Ulica 2“ mijenja profil u veći bez ikakve funkcije i na štetu prostora koji se prostorno uređuje, pa prelazak sa manjeg profila već postojeće saobraćajnice na veći profil planirane saobraćajnice bez ostvarivanja neke korisne funkcije nema smisla, najprije zbog nepotrebnog trošenje prostora,

c) Postojeće saobraćajno rešenje ima 11 slijepih završetaka saobraćajnica i pet kolskih saobraćajnica u centralnoj gradskoj zoni Bara, što je nedopustivo za jedno održivo rješenje detaljne regulacije kakvo bi trebalo da ima ovaj plan,

d) Poprečni profil saobraćajnica je nesimetričan i neujednačenog poprečnog profila i nudi na malom urbanom prostoru različitih sedam poprečnih profila saobraćajnica (Karta: Plan saobraćajne infrastrukture) koje umnogome narušavaju funkcionalnost prostora poštovanje i daleko je od jasnih obrazaca funkcionisanja gradskog tkiva, diferencijacije prostora na funkcionalne zone oivičene planiranim saobraćajnicama kako je to naznačeno u Planskom konceptu ovog plana,

e) Planirane saobraćajnice „Ulica 2“ i Ulica 3“ imaju poprečni profil od 21 metar, ili na nivou centralnih gradskih bulevara „Bulevar JNA“ i „Bulevar Dinastije Petrović“, što je neprihvatljivo, jer je grubo narušen koncept gradskih saobraćajnica prvog i drugog reda na malom prostoru bez ikakvog smisla i funkcije, a pogotovo što ovoliki prostor koji se uređuje ne trpi ovoliki poprečni profil nefunkcionalnih ciljnih saobraćajnica, jer im cilj nije realizacija gradskih tranzitnih tokova, već realizacija ciljnog saobraćaja za centralne funkcije i funkcije stanovanja u jednom dijelu urbane gradske zone,

f) Planirane saobraćajnice „Ulica 2“ i Ulica 3“ imaju nesrazmjeran (duplo veći 14:7) profil namijenjen za zelene površine i pješačke staze (prateće sadržaje) u odnosu na profil kolovoza ulice, što nepotrebno zauzima prostor na štetu urbanističkih parcela građana ovog prostora i bitno povećava cijenu realizacije plana,

g) Planirana saobraćajnica „Ulica 2“ nema potrebnu prstenastu povezanost sa saobraćajnicama istog nivoa, što je apsolutno nedopustivo saobraćajno rješenje sa aspekta prostorne povezanosti i saobraćajne funkcionalnosti,

h) Planirane saobraćajnice „Ulica 10“, Ulica 11“ i Ulica 13“ nemaju nikakvu svoju funkcionalnu prstenastu povezanost i imaju slijepi završetak, što je u domenu nezavršenog saobraćajnog rješenja ovog prostora i daleko od polaznih postavki naznačenih u Konceptu ovog plana i kvalitetne detaljne razrade,

i) Nejasno i nepotrebno planirani trg u Južnoj zoni na poziciji UP S19, koji bez namjene troši prostor i pravi štetu urbanističkim parcelama povezanim sa istim, što povećava cijenu realizacije plana za opštinski budžet,

j) Predimenzionisana i nepotrebna kolska saobraćajnica koja je direktno povezana sa trgom na poziciji UP S19 ukazuje na necjelovito saobraćajno rješenje, jer da „Ulica 10“ ima svoje cjelovito rješenje ne bi bila potrebna ova saobraćajnica, što ukazuje da je obrađivač paušalno i bez ikakvih pravila struke ponudio rješenje koje nema nikakvog smisla i nekada ciljnu kolsku saobraćajnicu u privatnom vlasništvu i lično povezivanje u okviru UP pretvorio u gradsku ulicu bez funkcije i ikakvog smisla;

k) Oko 1/3 planiranih saobraćajnica trećeg reda, nama nikakvi definisan radijus pri ukrštanju sa drugim saobraćajnicama, što će dovesti do nedovoljne operatibilnosti saobraćajnih tokova i smanjenog nivoa bezbjednosti odvijanja saobraćaja,

l) Ponuđeno saobraćajno rješenje ne može dovesti do razdvajanja saobraćajnih tokova na primarne i sekundarne, jer postoji niz nefunkcionalnih rješenja saobraćajnica koja to onemogućavaju, čak što više ponuđeno saobraćajno rješenje doprinijeće stvaranju saobraćajnih čepova u gradskoj zoni sa izostankom mogućnosti rešavanja istih,

m) Nema govora da je ispoštovan stav da je izvršeno uklapanje postojećih saobraćajnica u mrežu, jer to ne korenspondira sa realnim činjenicama, što govori da obrađivač nije pristupio na ozbiljan i stručan način detaljnoj prostornoj regulaciji saobraćajnog uređenja ovog prostora i ponudio je saobraćajno rješenje ispod 50% saobraćajne uređenosti detaljne razrade, što je nedopustivo malo za jednu modernu gradsku zonu kakva je ova koja je predmet ovog plana;

3. Postojeći plan nema jasno definisanu i prepoznatljivu blokovsku organizaciju prostora u skladu sa karakterom prostora koji pripada samoj urbanoj zoni Bara, a parcelizacija je izvršena tako da ima jasno uočljivu nefunkcionalnu organizaciju prostora sa prevelikim elemetima otvorenosti i nekompletnosti rješenja sa dalekosežnim negativnim posledicama za ostvarivanje više gradskih funkcija na ovom prostoru;

4. Zona za stanovanje velike gustine (Karta Plan namjena površina – žuta zona) ima nedovoljno razvijenu saobraćajnu mrežu malog poprečnog profila i četiri slijepe kolske saobraćajnice. Postavlja se pitanje, kakva će biti saobraćajna funkcionalnost i ostala infrastrukturna povezanost, vodovodna, kanalizaciona, elektroenergetska sa ovakvim planom detaljne razrade infrastrukturnih potreba, jer iste prati nedovoljan kapacitet i struktura saobraćajnica, a zna se da velika gustina stanovanja ima srazmjernu veliku saobraćajnu potrebu za dinamičkim i stacionarnim saobraćajem?

5. Čitava prostorna cjelina obrađena ovim planom ima planirano ispod 10% prostora zelenih površina za pejzažno uređenje prostora i to samo na rubovima prostora, dok centralne zone prostora osim razdjelnih ostrva saobraćajnica više nemaju planiranih zelenih površina, što nije u skladu EU standardima i bitno narušava prepoznatljivi zeleni koncept grada Bara. Ovo je apsolutno neprihvatljivo rješenje kojem ne treba stremiti.

Predlog:

Imajući u vidu sve prethodno navedeno u ovom Zahtjevu, nadamo se da je svima jasno, da postoji čitav niz nedorečenosti i štetnosti postojećeg Lokalnog plana detaljne regulacije „Topolica IV“ i da ćete gospodine Raičeviću na pravi način razumjeti, shvatiti i uvažiti naše zahtjeve i da ćete shodno, da je sada ovo pitanje nakon usvajanja novog zakona u Vašoj nadležnosti uticati kod opštinskog Sekretarijata za prostorno planiranje, da shodno Članu 33 Zakona o uređenju prostora napiše kvalitetan Programski zadatak ka novoformiranom Zavodu za planiranje D.O.O. u cilju Izrada izmjena i dopuna ovog plana i zadovoljavanja potreba po pitanju uređenja prostora na održivim osnovama, šire društvene zajednice, investitora sa jedne strane, kao i stanovnika ovog prostora Opštine Bar sa druge strane na opšte zadovoljstvo svih, vodeći pri tome računa o istorijskoj komponenti, prostornoj organizaciji i njenoj funkcionalnosti, zaštiti privatnog interesa starosjedilaca na ovom prostoru, kao i zaštiti interesa investitora i Opštine Bar u istoj mjeri.

Mišljenja smo, da Sekretarijat za planiranje Opštine Bar, koristeći svoje stručne potencijale i iskustva iz oblasti urbanizma koje ima, može napisati kvalitetan Programski zadatak ka Zavodu za planiranje D.O.O. za izradu Izmjena i dopuna LPDR „Topolica IV“ baziranog na „Scenariju zatečenog stanja“, dakle, na scenariju da se zadrži sve ono što je već započeto po važećem planu, a da se izvrše urbanistička unapređenja gdje je to god moguće za sva ona nedorečena i otvorena pitanja, kao i ona rešenja saobraćajnica koja nemaju nikakvog funkcionalnog smisla, a koja po sadašnjem rešenju prave grubu devastaciju prostora, povećavaju cijenu realizacije plana i narušava lični porodični interes porodicama koji više decenija žive na ovom prostoru.

Imajući u vidu činjenicu da je proces eksproprijacije u toku, mislimo da je svrsishodno da se isti obustavi do donošenja LPDR sa zahtijevanim Izmjenama i dopunama.

Zbog činjenice da izrada ovakvog plana može iziskivati troškove za Opštinu Bar, mi smo spremni da snosimo troškove izrade novog Lokalnog plana detaljne regulacije „Topolica IV“ u cjelosti. Spremni smo i da damo svoje aktivno učešće u procesu izrade istog, kako bi konačno rešenje bilo prihvatljivo za sve i na zadovoljstvo svih-zaključuje se u dopisu predstavnika grupe građana „Topolica IV“.